Podstawą efektywnego funkcjonowania w dzisiejszym świecie jest posiadanie niezbędnej wiedzy społecznej. Dzięki temu możemy określić kompetencje społeczne czyli zdolność do tworzenia i utrzymywania relacji z innymi ludźmi oraz nadawania im określonych wartości. Samo posiadanie tych kompetencji nie gwarantuje jednak umiejętności przełożenia ich na codzienne życie i zachowanie. Trening umiejętności społecznych daje możliwość przećwiczenia, modelowania czy też całkowitej zmiany zachowania. Naturalny trening społeczny to przede wszystkim doświadczenia społeczne czy rodzinne. Każda codzienna sytuacja jest możliwością do doskonalenia umiejętności. Niestety nie każde dziecko czy osoba dorosła z równą efektywnością nabywają tych umiejętności.
Cele treningu umiejętności społecznych:
-optymalizacja zachowań społecznych
-sytuacji
-uzyskanie umiejętności, kompetencji i wiedzy społecznej
-przełożenie wyuczonych i wyćwiczonych zachowań do rzeczywistości! (najważniejsze).
Rola treningu umiejętności społecznych:
- rola edukacyjna – uczę się czegoś nowego z zakresu umiejętności społecznych
- rola kompensacyjna – pomoc w osiąganiu możliwie najwyższego poziomu funkcjonowania społecznego z uwzględnieniem wszelkich ograniczeń wynikających z deficytów np. niepełnosprawność ruchowa, intelektualna itp.
- rola korekcyjna – zmieniam swoje zachowanie, to odpowiedź na żądania społeczne
- rola terapeutyczna – trening umożliwia dziecku zrozumienie własnego potencjału
Techniki wykorzystywane w treningu umiejętności społecznych:
Wykonywanie instrukcji – każda z ćwiczonych umiejętności rozpisywana jest w formie instrukcji ,,krok po kroku”. Instrukcja musi byś napisana prostym i dostępnym językiem. Instrukcja może mieć również formę obrazkową – łańcuchy czynności.
Odgrywanie ról – zademonstrowanie instrukcji dziecku, potem rolę odgrywa dziecko – naśladuje terapeutę. Ten moment pozwala na zmodyfikowanie instrukcji, jeśli coś dziecku wyda się niejasne.
Modelowanie – terapeuta modeluje instrukcje.
Udzielanie wzmocnień i ich stopniowanie – bazowanie na pozytywnych zachowaniach, skojarzeniach i pozytywnych emocjach. Ustalamy jaka nagroda jest najatrakcyjniejsza dla dziecka i udzielamy jej w momencie wystąpienia pożądanego zachowania. Nagroda nie może być przekupstwem.
Udzielanie informacji zwrotnych – muszą być nacechowane pozytywnie. Dziecko lepiej zapamięta komunikat pozytywny.
Aktywne podpowiadanie – terapeuta pełni rolę wspierającą, nie powinien wyręczać dziecka przy wykonywaniu kroku z instrukcji. Należy też dać dziecku czas, aby mogło poprosić o pomoc, gdy jej potrzebuje.
Przydzielenie zadań do wykonania – zadania do przećwiczenia w domu z rodzicami.
Trening obejmuje 10 podstawowych umiejętności społecznych:
1. Zawieranie i podtrzymywanie znajomości.
2. Aktywne słuchanie.
3. Zadawanie pytań.
4. Mówienie NIE – odmawianie oraz akceptowanie czyjegoś NIE.
5. Inicjowanie rozmowy, włączanie się i podtrzymywanie rozmowy.
6. Dyskutowanie.
7. Wyrażanie krytyki i reagowanie na krytykę.
8. Proszenie o pomoc i pomaganie innym.
9. Radzenie sobie z emocjami i uczuciami – rozpoznawanie
Kontakt
Joanna Krzyżanowska
(właściciel, terapeuta wiodący)